sedef egzama

Sedef egzama artık sorun olmaktan çıkıyor...bulentsungurist34@gmail.com

Sedef ve egzama hastalığı nedir  

Sedef hastalığı yaygın olarak tekrarlayan bir deri hastalığı olarak kabul edilmekle birlikte, esasen bu hastalık bağışıklık sistemi bozukluğu hastalığıdır.  Çoğunlukla kronik seyreden ve toplumda oldukça sık rastlanan bir hastalıktır. Birçok kronik hastalıkta olduğu gibi belirli aralıklarla tekrarlama özelliği vardır. Bu tekrarlamaların sıklığı ve yaygınlığı bireye göre değişmektedir. Sedef hastası bazen uzun yıllar boyunca hiçbir rahatsızlık duymadan ve hastalığa ait belirtiler görmeden sakin bir hayat sürebilir. Hastalığın ”sedef” adını almasına neden olan tipik belirtileri; pembe – kırmızı, hafif kabarık bir zemin üzerinde yerleşik olan, beyaz, irice, parlak ve kuru kepekler dir.

Sedef hastalığı deri örtüsünün olduğu tüm bölgeleri tutabilir. Saçlı deride, tırnakta, elde, ayakta, gövdede, dizde, dirsekte kısaca tepeden tırnağa bütün vücudu etkileyebilir. Bu tutulumların şiddeti kişiden kişiye değişir. Kimi hastalarda sadece bir nokta veya plaklar halinde gözlenebilirken, kimi hastalarda vücudun muhtelif alanlarına yayılarak çok geniş deri bölgelerini etkileyebilir. En fazla görülen bölgeler diz, dirsek, bel, saçlı deri, genital bölgedir.

Klinik görüntüye bakılarak teşhis konulan sedef bazen egzema, allerjik deri hastalıkları ile karışabilmektedir.

Egzama, çok kuru ve kaşıntılı cilt ile karakterize, bulaşıcı olmayan bir deri iltihabıdır. Genellikle gıda ya da inhalanların neden olduğu alerjilerden kaynaklanır. Akut, kronik, yaş ve kuru şeklinde türleri bulunan, çeşitli nedenlerle deride kızarıklık, şişme, kaşıntı gibi belirtileri bulunan deri hastalığıdır. Yüz kişi içerisinde on kişide bu hastalığa mutlaka rastlanılmaktadır.

1-      Sedef ve Egzama nasıl yada neden oluşur ?

Sedefin nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, Sedef bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Bağışıklık sistemimizde görevli lenfositlerin sedef hastalığının oluşmasında önemli rolü vardır.

Yapılan araştırmalarda çeşitli nedenlerle (stres, ilaç, enfeksiyon) bağışıklık sisteminin uyarıldığı ve bununda deri hücrelerinin büyümesini hızlandırdığı ortaya koyulmuştur. Böylece hızla çoğalan hücreler yüzeyde yığılarak kalın kepeklenmelere neden olurlar.

Sıkıntı, gerginlik, sevgi eksikliği, anne – çocuk ilişkisi bozuklukları gibi psikolojik faktörler sedefin ortaya çıkmasına veya sedefin daha da şiddetlenmesine neden olabilir. Ayrıca kalsiyum azlığı, hormonal etkilerin sedefin oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir.

Stres, kaygı yada yenilen yiyecekler, mevsim dönümleri sedefin nedeni değildir, bunlar tetikleyici unsurlardır.  

Egzamanın sebebleri nelerdir?

Egzama (dermatit) en yaygın cilt hastalıklarından biridir fakat aynı zamanda, sebepleri ve kesin tedavisi ile ilgili de tıp dünyasının net konuşamadığı bir rahatsızlıktır. Egzamada cilt, vücut kaynaklı veya çevresel faktörler nedeniyle savunmaya geçerek iltihap yoluyla tepki verir. Ciltte kaşıntıya, döküntüye, kızarıklığa, kuruluğa ve çatlamaya yol açan bir durumdur. Sinirsel, alerjik, yağlı deri, temas egzaması gibi farklı egzama türleri vardır. Hastalığı tetikleyen etkenlerden uzak durularak, egzama kontrol altına alınabilir.

Cilt Tahrişi
Egzama cildi tahriş eden herhangi bir şeyden dolayı kaynaklanabilir. Örneğin temas egzaması söz konusuysa cilt, sabun, deterjan, şampuan, dezenfektan, çamaşır suyu ve parfüm gibi cildin sürekli maruz kaldığı hafif veya daha güçlü tahriş edici maddelere karşı zamanla hassaslaşır. Bazen de cilt, bir maddeye sürekli maruz kalmasa da, cildi kurutan ve cildin doğal yağını alan bu maddeye tepki verir. Kulağa öyle gelir ama bu tip egzama alerjik değil, temas egzamasıdır. Ciltte kızarıklığa, kurumaya, çatlamaya ve kaşıntıya yol açar.

Alerjenler
Alerjik egzama örneğin, zehirli sarmaşık gibi alerjenler nedeniyle ortaya çıkar. Nikel benzeri metaller, egzamaya yol açan alerjenler arasındadır. Alerjenlerden kaynaklanan egzama genellikle çocuk yaşlarda görülür ve bazı kişilerde yetişkinliğe de taşınır. Çocuklarda yiyecek alerjisi, süt, yumurta ve fıstık, hem çocuklarda hem yetişkinlerde ev tozu, kedi, köpek gibi ev hayvanları ve bazı bakteriler egzamaya neden olur. Alerjik temas egzamaları en çok, nikel takılar, kozmetik, saç boyası ya da parfümlerde bulunan maddeler, kauçuk ve çimento, solvent, yapıştırıcı gibi inşaat malzemeleri nedeniyle görülür.

Hava Koşulları
Egzamayı tetikleyen çevresel faktörlerden biri de iklimdir. Havanın soğuk ve nem oranının düşük olduğu kış aylarında egzama şikayetlerinde artış görülür. Mevsim geçişleri, soğuk hava ya da nem oranı egzamayı arttırır ancak hava koşulları altta yatan, ana neden değildir.

Genetik Faktörler
Alerjik egzama gibi, egzamanın bazı türleri ailede (anne veya babada ya da her ikisinde) vardır ve çocuklarında egzamanın ortaya çıkışında bu genlerin rolü, % 60 ila 80 oranda etkili olabilir. Vücut genetik olarak yatkın olunca, çevresel faktörlerin tetiklemesiyle hastalık ortaya çıkar. Ancak egzama tek bir gene bağlı değildir. Egzamanın gelişiminde, bağışıklık sisteminin rolü büyüktür ve bağışıklık sistemini etkileyen pek çok gen söz konusudur.

Stres
Stresli ve endişeli bir ruh hali, ne yazık ki sadece ruh hali olarak kalmaz ve fiziksel olarak da pek çok şikayetin ortaya çıkmasına neden olur. Bunlardan biri de ?stres egzamasıdır?. Beynimiz stres ve korkunun neden kaynaklandığını ayırt edemez. İş yerinde sürekli sıkıntı yaşayan biriyle, ormanda vahşi bir hayvanla karşı karşıya kalan biri arasında, beyin için fark yoktur. Her koşulda vücut tehlikeye karşı olduğunu düşünerek tepki verir. Ancak vücut, bütün gün stres altında olmaya programlı değildir. Bu nedenle sürekli tetikte olmak bedene ağır gelir ve vücutta stresin fiziksel yansımalarını görürüz.

1-      Sedefi, egzamayı arttıran nedenler nelerdir?

Sedef bağışıklık sistemi ile ilgili bir hastalık olduğu için özellikle bazı enfeksiyonlar ve ilaçlar sedefi arttırabilmektedir. Aynı zamanda psikolojik stres, kaygı, iklim değişiklikleri, hatta antibiyotik tedavileri bile sedefi  tetikleyebilmektedir. Özellikle çocuklarda görülen bakteri enfeksiyonlarında sedefin alevlendiği bilinmektedir.

Psikolojik Stress

Yapılan çalışmalar özellikle ciddi hayat değişimlerinde sedefin değişiklik gösterdiği saptanmıştır. Yeni yapılan bazı araştırmalarda stress ile beraber vücutta bağışıklık sistemini tetikleme özelliği olan bazı maddelerin kanda arttığı belirlenmiştir.

Bakteri ve virüs enfeksiyonları

Bu nedenle sürekli bademcik iltihabı geçiren hastaların tam bir tedavi görmeleri gerekmektedir. Sıklıkla dermatologlar kişide bir şikayet olmasa bile boğazdan pamuklu bir çubuk yardımıyla kültür alıp antibiyogram testi isterler. Bunlar haricinde vücutta sürekli bir enfeksiyon kaynağının bulunduğu hastalıkların (örneğin çürük diş) tedavisi şarttır.

İklim

Sedef güneşli iklimlerde azalır ve özellikle kışın artış gösterir. Yine düşük rakımlı bölgelerde sedef hastalığı daha az görülmektedir. Kuru iklimlerde nem az olduğu için hastalar kabuklanan bölgelerinde daha fazla kaşıntı hisseder. Bu nedenle sedef hastaları nemli iklimi olan bölgelerde daha rahat edebilir. Yine kışın kalorifer ve sobaların etkisiyle hava kurur ve kabuklanmalarda kaşıntı artar. Sedef hastaları kışın bol nemlendirici kullanmalıdır.

İlaçlar

Sedefi Arttıran İlaçlar :

Sıtma ve romatizma tedavisi ilaçları, Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar, Tansiyon ve kalp - damar hastalıklarının tedavisi

Sigara ve alkolün sedefi arttırdığını gösteren bilimsel araştırmalar bulunmaktadır.

Egzamayı tetikleyen nedenler nelerdir?

Hormonlar egzamanın ortaya çıkış nedeni değildir ama egzamanın semptomlarının artmasına, kötüleşmesine neden olabilir. Regl ya da hamilelik dönemindeki bazı kadınlarda, egzamaya dair şikayetlerin arttığı görülür.

Diğer Tetikleyiciler

    Uzun ve sıcak banyo, Sık sabunlanma, Kuru cilt, Terlemek, Ani hava değişimi, Yün benzeri kumaşlar, Toz, Kum                                                                                                                                                Sedef hastalığının belirtileri nelerdir?

En sık görülen formu plak tipi sedef olup deride, özellikle diz, dirsek, sırtta kızarıklık, pullanma ve 6- deride dökülme ile karakterizedir. Çocuklarda, yetişkinlerde, yaşılarda farkli özellikler gösterebilir.

    Sedefli anne babanın çocuğu sedefe yakalanır mı?

Tüm sedef hastalarının çocuklarında sedef bulguları gözlenmez. Bu hastalığın belli bir kalıtım şekli yoktur. Sedef hastalarının sadece üçte birinde ailede sedef öyküsü bulunmaktadır.

   Sedefli hastalar normal görevlerini yapabilir mi?

Sedef hastalarının büyük bölümü normal olarak günlük yaşamını idame ettirirler. Hastalık özellikle görünen yerleri tuttuğunda veya yaygın olduğunda istenmeyen görünüşü nedeniyle bazen kendilerine saygıları az olabilir. Sedef genellikle toplum tarafından yanlış bilinir, bu da sosyal ilişkilerde sedeflileri utangaç yapar. Gerginlik, kızgınlık, utangaçlık ve depresyon gibi ruhsal problemler görülebilir. Sedef eğer hastalık görünür yerlerde ise hastanın çalışma hayatını etkileyebilir.

1-      Sedefin Tedavisi

Sedefin yaraları tedavi edilebilmektedir. Ama yaraların tekrarlanmasını şu anda tedavi edecek bir yöntem dünyada mevcut değildir. Sedef tedavisinde kullanılan yöntemlerini birkaç kategoride toplayabiliriz :

·Merhem tedavileri, Kortizon içeren merhemler, Bitkisel yöntemler, Biyolojik tedaviler, İklim tedavileri ( Balıklı göl, Lut gölü ve diğerleri)

Sedef ve Psikoloji

Sedef hassas ve düşünceli kişilerin hastalığıdır. Genelde ince düşünceli, hissettiklerini dışarı yansıtmayan, günlük hayatta belirli konuları kendine dert edinip uykularını kaçıran kişilerde sedef yoğun seyreder ve sık tekrarlar. Çözülemeyen sorunlarda başvurulması gereken bir psikolog veya acil bir tatil belki de en iyi reçete olabilir. Yine de bu tür düşünce yapısına sahip hastalarımız için en iyi öneri biraz daha "vurdumduymaz" olmalarıdır.

Şahtere çayı, sarı kantaron çayı, kudret narı yağı, çörek otu tohumu yağı, reshi mantarı, propolis, kestane balı şerbeti.

Egzamada nelere dikkat edilmelidir?

Egzamalı ya da egzama geçirmiş insanların derileri çok hassastır. Bu nedenle tahriş edici maddelerden sakınmalıdırlar. Bu tür maddelerle çalışmak zorunda kalanlar lastik eldiven ve yüz maskesi gibi basit önlemlerle korunmalı; genç insanlar meslek seçerken yağlar, boya maddeleri ve şampuan gibi malzemelerle çalışmak zorunda kalacakları meslekleri seçmemelidirler. Egzamanın nedeni olan alerji yapıcı madde bulunabilirse, hastanın o madden korunması yeterlidir.

Nedeni bulunamayan çocuk egzamalarında ise çocuğun giysilerinde yünlü kumaş kullanmamak, derisi kurumaya yatkınsa çok sık yıkamaktan kaçınmak, enfeksiyonları önlemek için hem kendini hem de çevresinin temizliğine özen göstermek ve özel sabun kullanmak yararlı olur.

§      Döküntüyü daha kötü ve kaşıntılı hale getireceğinden, ovma ve kaşıma

§      Cildi kuruttuğu için sabun, deterjan ve parfümlü ürünler kullanma

§      Cildi kuruttuğu için, egzamalı yerleri su ile çok fazla yıkama

§      Cildi daha fazla tahriş ettiği ve kuruttuğu için, uzun süre sıcak su banyosu veya sıcak duş yapma

§      Aşırı sıcak ya da soğuk

§      Çocuğun terlemesine ve kaşıntıya neden olduğundan yorgan kullanma

§      Yün gibi vücuda batan giysiler giyme

§      Battaniye, halı ve koyun postlarındaki yünle doğrudan temas

Çocuklarda görülen egzama rahatsızlıklarında, yünlü kumaştan kaçınmak gerekmektedir. Bebekleri çok sık yıkamaktan kaçınmak, çocuklarda oluşan egzama hastalığından bir nebze olsun korunmanıza yardımcı olmaktadır.

    Güneş sedefe iyi gelir mi?

Sedef hastalığı kış aylarında artıp yazın güneşin etkisi ile azalma göstermektedir. Doğal güneşlenme, denize gitmenin sedef hastalığını azaltıcı etkisi vardır ancak yanacak kadar güneşlenmek sedefi döküntülerini arttırabilir. Güneşin belli dalga boyunda ışınları tedavi amacıyla da kullanılmaktadır.

    Peki siz sedef ve egzama hastalarımıza ne öneriyorsunuz. Neler yapsınlar, nelere dikkat etsinler?

Öncelikle bizim uzun yıllara dayalı araştırmalarımızın sonucu olarak sebebini düşünüpbu hastalağın nedeni dışarıda değil, yani deriyi tedavi etmeye çalışmanın geçici çözüm olduğunu düşünüyoruz.